Het iXperium Centre of Expertise voert periodiek een monitor uit onder mbo-docenten naar ict-gebruik en competenties voor leren en lesgeven met ict. De mbo-monitor 2020 ging van start in februari, net voor de COVID-19-lockdown. Nadat het fysieke onderwijs ook in het mbo half maart werd stilgelegd, hebben we een aantal vragen aan de monitor toegevoegd om een beeld te krijgen van wat de (eerste) ervaringen zijn met het (online) afstandsonderwijs. Docenten konden tot begin mei de vragenlijst invullen.
We beschrijven in deze deelrapportage de antwoorden die mbo-docenten op de ‘corona’-vragen hebben gegeven. De vragen hadden betrekking op wat er goed gaat in het afstandsonderwijs, wat men wil blijven doen en wat er niet goed gaat of nog verbeterd kan worden. Daarnaast is gevraagd hoe de docenten contact houden met studenten en welke nieuwe inzichten over leren en lesgeven met ict ze hebben opgedaan door het afstandsonderwijs. Ook hebben de docenten aan de hand van zes stellingen aangegeven hoe ze hun onderwijs op afstand inrichten.
Aan de monitor hebben docenten van de volgende mbo-instellingen meegewerkt: Aventus, Graafschap College, Helicon, De Leijgraaf, ROC Nijmegen, Mediacollege Amsterdam, Rijn IJssel, ROC A12, ROC TOP en ROC van Amsterdam. We geven in deze beknopte rapportage een overall beeld over alle instellingen heen, gebaseerd op de antwoorden van circa 450 docenten.
Reflectie en conclusie
De COVID-19-crisis heeft voor de nodige veranderingen in het mbo-onderwijs gezorgd. Het beeld dat uit de vragen van de mbo-monitor leren en lesgeven met ict over de gevolgen van de lockdown voor het mbo-onderwijs naar voren komt, is dat docenten er in de eerste periode (tussen half maart en begin mei 2020) redelijk tot goed in zijn geslaagd om vorm te geven aan afstandsonderwijs. Dit wel met de nodige kanttekeningen ten aanzien van de (on)mogelijkheden van het geven van praktijkonderwijs op afstand. Docenten hebben zich voornamelijk ingezet het onderwijs zo goed mogelijk doorgang te laten vinden, ondersteund door de (digitale) middelen die hen vanuit de instelling ter beschikking stonden.
Zij hebben hierdoor noodgedwongen in hoog tempo nieuwe ict-vaardigheden verworven. Ook hebben ze ervaring opgedaan met nieuwe werkvormen, meer zicht gekregen op verschillen tussen studenten en duidelijkere beelden gekregen van hoe ze dit met ict kunnen oplossen. Deze ervaringen hebben bij een deel van de docenten de behoefte aan verdere professionalisering in leren en lesgeven met ict aangewakkerd. Dit is een belangrijke basis om op verder te bouwen. De uitdaging voor de komende tijd is om de ervaringen van de docenten met afstandsonderwijs en de professionaliseringsvraag aan te grijpen en vanuit de instellingen te ondersteunen. Dit kan een belangrijke impuls zijn voor het verduurzamen van de didactische inzet van ict in het onderwijs.
