Van crisis naar kans

We zijn nu ruim een week vanuit huis aan het leren en lesgeven. De meeste leraren en docenten hebben hun weg kunnen vinden. Vandaag een blog van Marijke Kral, lector Leren met ict.

“Allereerst wil ik mijn complimenten geven aan alle leraren en docenten die afgelopen week alles op alles hebben gezet om iedereen online en op afstand aan het leren te krijgen. Mooi ook om te zien dat de samenleving deze week meer welverdiende waardering heeft voor het beroep van leraar. We zien dat iedereen doet wat hij of zij kan. We gebruiken Microsoft Teams, Zoom of Google Class, we maken kennisclips, zoeken materialen die al bestaan en bellen of mailen met leerlingen en studenten. Fantastisch om te zien wat er allemaal gebeurt. Ik zie mooie creatieve voorbeelden. En bewonderenswaardig hoe iedereen de stap naar online onderwijs noodgedwongen in een week tijd heeft genomen.

Reflectie en doordachte keuzes maken

Deze manier van lesgeven gaat waarschijnlijk nog wel even duren. Dan wordt het belangrijk om ook tijd in te bouwen voor evaluatie en reflectie. We kunnen niet al het onderwijs online realiseren. En dat moeten we ook niet willen. We moeten ons afvragen welke leerdoelen we prioriteit willen en wat daarin digitaal mogelijk is. Ik vind het daarbij belangrijk dat we kijken naar de verschillen in leer- en ondersteuningsbehoefte tussen leerlingen.

Ik zie nu veel aandacht voor leerstof en toetsen. Het is essentieel dat leraren en docenten nadenken over welke begeleiding studenten en leerlingen nu nodig hebben. Teams en scholen moeten de tijd nemen om doordachte keuzes te maken. Hier hebben schoolleiders, bestuurders en brancheverenigingen ook een rol in.

Juist nu is het effect van de verschillen tussen de mogelijkheden die leerlingen en studenten hebben om te leren groter dan ooit. Niet iedereen heeft ouders die kunnen begeleiden, niet iedereen heeft de benodigde devices voor online onderwijs, niet iedereen heeft een rustige werkplek. En niet iedereen reageert hetzelfde op de situatie waarin we gedwongen thuis zitten, anders contact hebben met een klas of juf of meester en soms alleen moeten leren.

Voor het knelpunt van de devices is nu gelukkig geld vrijgemaakt en het een en ander geregeld zodat alle leerlingen een laptop of tablet kunnen gebruiken. De uitdaging is nu om het maatwerk dat voor de huidige situatie nodig is te kunnen bieden voor leerlingen en studenten. Pak als leraar of docent de rol van begeleider. Kijk wat de verschillende leerlingen of studenten nodig hebben. De een kan misschien prima uit de voeten met een opdracht via e-mail of in Microsoft Teams. De ander moet je misschien dagelijks bellen om hem of haar te kunnen ondersteunen in zijn of haar leren. In deze tijd van online onderwijs zijn zelfregie en motivatie sleutelwoorden. Leraren en docenten kunnen daarbij helpen door structuur te bieden en vragen te stellen als hoe gaat het met je of wat heb je nodig?

Ervaringen en onderzoek

De ervaringen die we opdoen zijn heel relevant. Leraren en docenten vertellen ons dat ze voordelen zien van deze manier van lesgeven. We horen bijvoorbeeld van docenten dat studenten meer betrokken zijn of huiswerk beter maken.

Samen met collega’s van HAN Academie Educatie en collega’s uit de praktijk, delen we ervaringen en kijken we hoe we leraren en docenten kunnen ondersteunen.

Voor onderzoekers is het heel interessant om te zien wat er nu gebeurt. Juist nu kunnen we leren en kennis ophalen van wat wel en wat niet werkt. Onze onderzoekers passen daar waar het kan hun onderzoek aan op de actuele situatie. We doen bijvoorbeeld de komende periode monitoringsonderzoek in het mbo en bij lerarenopleidingen van de HAN. In die onderzoeken nemen we nu ook vragen mee welke ervaringen docenten nu hebben. Wat gaat goed, wat niet? Waar zitten knelpunten?

De vragen en de kennis uit de onderzoekswerkplaatsen voor gepersonaliseerd leren met ict in het primair onderwijs en in het mbo zijn nu heel relevant. We waren al druk om in kaart te brengen welke competenties nodig zijn voor gepersonaliseerd leren. Hoe ict-geletterd moeten leerlingen, studenten, leraren en docenten zijn om dit goed te kunnen realiseren?

We doen een belronde langs de partners in ons netwerk. Met ons brede netwerk kunnen we kennis en ervaring vanuit po, vo, (v)mbo, hbo en specifiek de lerarenopleidingen bundelen.

Het is goed dat de iXperiumdesignteams, ondanks alle actuele uitdagingen doorgaan. Deze teams van leraren uit het primair of voorgezet onderwijs, docenten uit het mbo of hbo, onderzoekers en procesbegeleiders ontwerpen gepersonaliseerd onderwijs met ict. Aan deze kennis is nu enorme behoefte. Zowel in hun eigen school als daarbuiten.

Ik hoop dat als deze situatie achter de rug is, dat we dan niet weer alles gaan doen zoals we dat deden voor maart 2020, maar dat we de lessen en ervaringen die we nu noodgedwongen opdoen gebruiken om mét ict beter onderwijs te realiseren.”