AI in instrument voor logopedisten

Sanne Diepeveen, docent-onderzoeker bij de HAN en iXperium-ambassadeur is mede-ontwikkelaar van het Computer Articulatie Instrument (CAI). Hiermee kan een logopedist achterhalen waar het probleem van een spraakonwikkelstoornis bij een kind nu echt ligt. Met het CAI kan een logopedist spraakstoornissen bij Nederlandstalige kinderen in de leeftijdsgroepen 2-3 jaar en 4-6 jaar diagnosticeren. Het instrument wordt gebruikt voor een beoordeling van de fonologische en spraakmotorische ontwikkeling.

Het instrument werkt gedeeltelijk op basis van AI, de scores van het kind worden in verschillende categoriën in een overzicht weergegeven. Daarnaast bleek AI ook heel bruikbaar bij het vertalen van de CAI naar andere talen, zoals het Duits. ChatGPT kan bijvoorbeeld goed de klanken in de woorden omzetten naar fonetisch schrift en kan zelfs niet bestaande woorden omzetten in fonetisch schrift (“dit woord bestaat niet maar ik verwacht dat het zo klinkt”). Duitse studenten hebben dit wel gecontroleerd en er waren maar enkele fouten te ontdekken. Het gebruik van AI hierbij zorgde voor een behoorlijke tijdswinst.

Implementatie in onderwijs

Het instrument is inmiddels volledig ingebed in het onderwijs bij de opleiding logopedie. Eerst in een minor, later in het 2e jaar van de opleiding logopedie. Inmiddels zijn er ook andere hogescholen die het instrument hebben opgenomen in hun curriculum. Daarnaast is er een post-hbo cursus Computer Articulatie Instrument (CAI). Er lopen ook vervolgonderzoeken voor de doorontwikkeling van het instrument, zoals het mogelijk volledig automatiseren van de analyse. Daarvoor is er nodig dat we weten dat kinderspraak via spraakherkenning volledig herkend wordt, bijvoorbeeld dat als het kind /tieter/ zegt ipv /gieter/ dat het systeem dit herkent als een fout en welke fout dat dan is.