Bij AI in het onderwijs denken mensen al snel aan robots in de klas. Maar de realiteit is anders en hoewel er nog geen robots voor de klas staan, komt er al de nodig AI voor in het onderwijs. Het is belangrijk dat leraren en leerlingen weten wie wanneer het leerproces stuurt en hoe. Daarbij moeten wij ze helpen en informeren zodat ze kunnen meepraten en meebeslissen over de inzet van AI in onderwijs.
Je kunt AI op verschillende manieren inzetten om leraren en leerlingen (of docenten en studenten) te ondersteunen. Bijvoorbeeld als hulpmiddel voor het leerproces van een leerling of student in de vorm van een adaptief leersysteem (adaptive learning technologies). Aan de hand van antwoorden bepaalt de AI welke vervolgvragen of content de leerling aangeboden krijgt. De leraar krijgt inzicht in de prestaties van de leerlingen (monitoring), maar de AI kan er ook voor zorgen dat de leerlingen gerichte feedback krijgen. Je kunt AI inzetten om leraren te ondersteunen bij meer routinematige taken zoals het beantwoorden van (eenvoudige) vragen of het beoordelen van toetsen (task automation). AI kan ook helpen als waarschuwingssysteem en signaleren welke leerlingen kans lopen om uit te vallen (early warning systems), zodat leraren daar tijdig op in kunnen spelen.
AI in het onderwijs bij de academie Educatie
Bij academie Educatie van de HAN richten we ons op drie deelaspecten:
AI als hulpmiddel tbv het leerproces van de student/leerling
Hoe kun je de studiedata van leerlingen inzetten ter ondersteuning van hun leerproces? AI kan bijvoorbeeld een analyse doen van de data en zo inzicht geven in het leerproces van de student of leerling.
Kennis over AI ten behoeve van leven, leren en werken
Hierbij gaat het om de professionalisering van leraren zodat ze mee kunnen praten over de inzet van AI in het onderwijs. Daarbij helpt het om leraren hands-on met AI aan de slag te laten gaan. Bij de Master Ontwerpen Van Eigentijds Leren (MOVEL) doen we dat door ze een chatbot te laten ontwikkelen. Zo leren ze de mogelijkheden en beperkingen van AI kennen.
De organisatie van AI binnen het onderwijs
Je kunt het niet over AI hebben zonder na te denken over de bijbehorende studiedata, privacy, ethische vraagstukken etc.
Professionalisering van leraren en docenten
Ook AI in het onderwijs begint met een stukje onderwijs over AI. Zo is AI een vast onderdeel in het curriculum van MOVEL en werken we ook op andere werkvormen op leraren en opleidingen, vanuit hun visie op onderwijs te kijken naar AI.
Het automation model zoals dat door Anne Horvers en Inge Molenaar ontwikkeld is (zie afbeelding hieronder) is een voorbeeld van een instrument dat we daarbij gebruiken.
Maar het is ook nuttig om binnen scholen en academies mensen te hebben die iets meer weten van de technische kant. Daarom bekijken we samen met de Academie IT en Mediadesign van de HAN of ook mensen uit het onderwijsdomein kunnen aansluiten bij de Master Applied Data Sciences.
Onderzoek naar AI in het onderwijs
En natuurlijk is er nog veel ruimte voor onderzoek. Bijvoorbeeld als het gaat om het ontwikkelen van dashboards met betekenisvolle informatie voor leerlingen en studenten. Of het inzetten van AI binnen educatieve chatbots, ter ondersteuning van het geven van feedback aan leerlingen of tijdens het nakijkwerk van leraren. Daarbij gaat het niet zozeer om het bedenken van technologisch zo complex mogelijke nieuwe modellen, maar vooral ook het ontdekken van de meest geschikte manier waarop AI de leraar én leerling kan ondersteunen.
Een vraag vanuit het publiek gaat hier ook over: hoe kun je de data democratiseren zodat deze bruikbaar is voor iedereen? Belangrijk is in ieder geval dat je goed weet waarom en voor wie je data verzamelt.
De toekomst van onderwijs
Een andere vraag vanuit het publiek was in hoeverre leraren in de toekomst door robots vervangen worden. Gorissen gaat er vanuit dat alles wat door AI overgenomen kán worden ook door AI overgenomen zal worden. Maar een leraar is veel meer dan een persoon die kennis overdraagt. En die menselijke relatie tussen een leraar en leerling is niet zomaar te vervangen. Leraren zullen dus goed moeten bekijken waar zij hun meerwaarde zien. Wat kun je probleemloos door AI laten ondersteunen en wat juist niet?
Het is een onderwerp waar we binnen en buiten de HAN de komende jaren nog het nodige samen over zullen moeten onderzoeken en ontwikkelen.
HAN Smart Region
AI is een themalijn binnen het zwaartepunt Smart Region van de HAN. Met dit zwaartepunt wil de HAN van waarde zijn in de regio. We werken aan de wendbaarheid van mensen, teams en organisaties in een snel veranderende wereld. We helpen bij het wendbaar maken van mens en bedrijf met vernieuwend onderwijs (Smart Education), we bouwen een netwerk (Smart Partnership) en slim innoveren en implementeren van nieuwe technologieën (Smart Innovation).