Direct gebruiken in het geschiedenisonderwijs
De studenten van de lerarenopleiding Geschiedenis ontwerpen in dit project in hun eigen curriculum interactieve verhalen. Ze gebruiken die meteen tijdens hun stage in de klas waar ze lesgeven en leggen hun bevindingen vast in afstudeeronderzoeken. De opbrengsten – van ontwerpprincipes tot kant-en-klare werkvormen – deelt de werkgroep via een open-access website, inclusief toolbox en vakdidactisch netwerk voor geschiedenisdocenten. Met de tips uit de toolbox kunnen docenten zelf starten met interactive storytelling. En ze kunnen de voorbeelden van de studenten, en toekomstige lessen die aan de site worden toegevoegd direct gebruiken.
Waarom dit project?
Het Nederlandse geschiedenisonderwijs staat voor de uitdaging om leerlingen niet alleen kennis bij te brengen over het verleden, maar wil leerlingen ook de kans geven om empathie en multiperspectiviteit te ontwikkelen. Dit blijkt in de praktijk lastig. Bestaand lesmateriaal biedt weinig handvatten en docenten vinden het moeilijk deze complexe vaardigheden concreet aan te leren. Interactive storytelling is hiervoor een veelbelovende werkvorm waarbij leerlingen actief keuzes maken in een historisch verhaal en zo verschillende perspectieven ervaren.
Wat is interactive storytelling
Ruud “ Het is een verhaal waaraan je als leerling zelf actief deelneemt. De leerling komt in een virtuele wereld waar hij of zij zelf kiest hoe het verhaal verloopt. Dat geeft die leerling meer regie en daarmee vaak ook meer betrokkenheid. Je ziet meteen wat de invloed is van je eigen kennis, keuzes en handelen. Bijvoorbeeld bij een interactive story over nepnieuws leer je niet alleen wat nepnieuws is maar ga je het bijvoorbeeld ook zelf maken. En daarbij zie je dan ook wat het effect is van dat nepnieuws. Waar ligt dan de grens dat nepnieuws nog grappig is en wanneer wordt het schadelijk? Deze vorm van lesgeven leent zich bijvoorbeeld goed bij burgerschapsonderwijs.”
Ben je de held of word je gestenigd?
Ruud: “Leerlingen kunnen met een interactive story ook in de huid kruipen van iemand uit het verleden. Als je leerlingen wilt leren hoe de wereld in een andere tijd werkte kun je ze als personage uit een periode keuzes laten maken. Je loopt bijvoorbeeld door het oude Athene en kunt ervoor kiezen om in een gebouw te kijken of met mensen te praten. Een van mijn studenten maakte een les waarbij de leerlingen meer leren over de Islamitische wereld in de middeleeuwen. Je komt in een grote stad in het midden oosten. Je wil dan dat die leerlingen door middel van vragen en keuzes aan het denken worden gezet. Wat weet ik over deze periode? Hoe denken mensen, wat doen ze, hoe leven ze? Kun je je inleven in die andere persoon of een andere samenleving? Aan wie vraag je advies? En heeft die persoon in deze tijd in de geschiedenis überhaupt iets te zeggen en mag en kan hij jou ook helpen? Maak je de verkeerde keuzes dan wordt je uiteindelijk misschien wel gestenigd, nou dat maakt indruk hoor!”
Hoe maak je een interactive story?
Wat zijn dan effectieve ontwerpcriteria als je met interactive storttelling aan de slag gaat? Op de site die Ruud en zijn team in dit project opleveren vind je straks alle informatie over de methode en de onderbouwing daarvan. Ruud: “De theorie gaat onder andere over Agency, de leerling moet het idee hebben dat wat hij of zij doet ertoe doet. Als ze dat gevoel hebben dan werkt het, dan gaan ze met veel plezier door de lessen heen en leren ze er meer van.”
De techniek die de werkgroep heeft gekozen is heel simpel, ze gebruiken meestal gewoon powerpoint maar dan wel met een paar slimme toepassingen. Je kunt een powerpoint bijvoorbeeld zo inrichten dat je de presentatie niet ziet als een lineaire presentatie maar als een soort game waar je door keuzes te maken doorheen klikt. Hierdoor kan iedere docent in het middelbaar onderwijs met de tools uit de toolkit werken. Je hebt geen bijzondere technologie nodig en hoeft geen cursus te volgen.
Samenwerking met opleiding Mediadesign
Ruud: “Dit Comeniusproject is een vervolg op een iXperium Designteam waarin ik met verschillende collega’s en studenten werkte. In een designteam krijgen docenten een flink aantal uren, en daarmee ook de mogelijkheid om innovatief onderwijs te ontwerpen waarbij je technologie inzet. Dat hoeft niet ingewikkeld te zijn, ik vertelde net al dat we uiteindelijk hebben gekozen voor de meest simpele technologie die je als leraar kunt inzetten maar die je wel op een andere innovatieve manier kunt gebruiken. In het designteam werkten we samen met studenten en docenten van de HAN-opleiding Communication & Multimediadesign. Ook bij het huidige project werken de studenten van de lerarenopleiding samen met de studenten van Communication & Multimediadesign. Bijkomend effect daarvan is dat zowel ik als mijn studenten nu een breder netwerk hebben waarbij ook nu nog vragen kunnen stellen en kennis kunnen delen. Ik vind het geweldig verbinding tussen studenten en docenten van verschillende disciplines.”
Ruud: “Na de zomer presenteren we de site. We organiseren dan ook een event waarbij we met de deelnemers actief aan de slag gaan om zelf interactive stories te maken.”
