Waarom virtuele zorg?
Een doel van het virtueel zorgcentrum is dat patiënten korter in het ziekenhuis liggen. De meeste patiënten zijn liever thuis dan in het ziekenhuis. Dus als ze eerder naar huis kunnen doordat ze zorg en begeleiding op afstand krijgen vinden de meeste patiënten fijn. Een ander doel is dat patiënten niet opnieuw hoeven worden opgenomen. Als een patiënt thuis bijvoorbeeld benauwd wordt kun je de patiënt ook thuis monitoren en verzorgen zodat hij of zij niet weer naar het ziekenhuis hoeft te komen. Zo komen er ook minder patiënten naar het ziekenhuis en de polikliniek. En dat verhoogt de capaciteit van het ziekenhuis in totaal. Een belangrijk doel is ook kwaliteitsverbetering. Met behulp van technologie kunnen we steeds beter en slimmer meten. En een laatste doel is dat patiënten meer zelfregie en inzicht in hun ziektebeeld hebben (dat is ook een wens van patienten). Om dat te bereiken geven de verpleegkundigen intensieve coaching aan de de patiënt zodat ze zich zeker en vertrouwd voelen als ze thuis worden gemonitord.
De eerste pilots
Mascha Keller, Chief Nursing Information Officer en PACU Verpleegkundige vertelde hoe het Virtueel Zorgcentrum is gestart. Samen met artsen, verpleegkundigen en patiënten leerden ze wat nodig is om patiënten op afstand te monitoren. Ze startten in 2018 met de eerste pilot op de afdeling bariatrische chirurgie met slimme pleisters. Die patienten bleven in het ziekenhuis maar kregen wel monitoring op afstand. Tijdens de covid-crisis kreeg het ziekenhuis te maken met een vol ziekenhuis, alle medewerkers waren ingezet en toch stonden er nog nieuwe patiënten in nood voor de deur. De oplossing was om de ziekste patiënten in het ziekenhuis te houden en waar mogelijk patiënten thuis te monitoren. Dat regel je niet zomaar even. Er kwamen pilots met een korte cyclus waarin snel werd geschakeld. De pilots waren een samenwerking tussen artsen, verpleegkundigen, functioneel beheerders, medische technologie, CNIO, CMIO, kwaliteitsbureau, projectleiders, externe technische bedrijven en eerstelijnszorg. Ook zette de werkgroep meteen criteria, protocollen en patiënten informatie op. En uiteraard werkten ze noodscenario’s uit. Ook huisartsen werden nauw betrokken, want zij zijn de eerste die bij een patiënt gaan kijken als het niet goed gaat. En leveranciers van materialen en bijvoorbeeld zuurstof werden goed aangehaakt. Zij leveren nu bij patiënten thuis.
Luister ook de iXpod waarin Mascha vertelt over Rijnstate@home-projecten en het Virtueel Zorgcentum.
Kun je iedere patient thuis monitoren?
Niet iedere patiënt kun je thuis monitoren. Patiënten moeten stabiel zijn. En als bijvoorbeeld een patiënt die extra zuurstof krijgt de de laatste dagen moet afbouwen dan kan dat vaak heel goed thuis. Een patiënt (of huisgenoot) moet dan wel voldoende digitaal vaardig zijn om metingen te doen en die door te kunnen geven via de app Luscii. Hiervoor krijgen ze vooraf heldere instructie en coaching. Verpleegkundigen in het virtueel zorgcentrum begeleiden te patiënt op afstand. Ze hebben dagelijks telefonisch contact met de patiënt thuis. Via een monitoringscentrum krijgen ze de data van metingen die de patiënt zelf doet binnen. Door middel van klinisch redeneren kunnen ze, net zoals bij een patient in een bed in het ziekenhuis, bepalen welke zorg nodig is. De huisarts is betrokken en voor de nachten in er een backup van de longafdeling in het ziekenhuis. Patiënten zijn heel erg tevreden. De meeste patiënten zijn als het kan liever thuis dan in het ziekenhuis. Ze zijn erg tevreden over de begeleiding die ze krijgen en hebben vertrouwen in de zorg. Deze zorg op afstand geeft het ziekenhuis de mogelijkheid om meer patiënten te verzorgen dan ze kunnen op basis van het aantal bedden wat beschikbaar is.
De praktijk nu
Marloes van Kouwen en Tamee Staring, de gespecialiseerd verpleegkundigen van het Virtueel Zorgcentrum deelden daarna hun ervaringen met zorg op afstand. Ze vertelden hoe ze patiënten op afstand monitoren en begeleiden. Bij vertrek uit het ziekenhuis krijgt patiënt een geel koffertje mee. Daarin zit de meetapparatuur die zij gaan gebruiken en informatie die ze nodig hebben. De patiënt (of mantelzorger) krijgt heldere instructie en begeleiding zodat ze de metingen thuis succesvol kunnen doen. De verpleegkundig moet goed bepalen wat een patiënt mee naar huis krijgt. Je kunt alles wel meten maar heb je die data ook echt nodig? Handig om dat goed te bepalen.
Ze lieten zien hoe patiënten hun data van de metingen die ze zelf doen invoeren in de app Luscii. En ook hoe je bijvoorbeeld een slimme pleister gebruikt en wat deze meet. En dat is meer dan je denk; niet alleen hartslag en ademhaling maar bijvoorbeeld ook of iemand staat of ligt. De verpleegkundige krijgt vanuit deze data ook een trend te zien.
Tevreden patiënten en hoge kwaliteit
Het Virtueel Zorgcentrum is succesvol. De patiënten zijn tevreden en de kwaliteit van de zorg is hoog. In totaal zijn er nu bijna 500 patiënten gemonitord door de verpleegkundigen van het Virtueel Zorgcentrum. Ze realiseerden 2868 dagen thuismonitoring.
Uiteraard was er ook uitgebreid de mogelijkheid om vragen te stellen. Studenten vragen zich bijvoorbeeld af of het nou leuk is om in een virtueel zorgcentrum te werken. Het klinkt toch als iets saaier met maar een collega in dezelfde dienst en patiënten op afstand. Marloes en Tamee vertelden vol enthousiasme hoe ze het werken in het virtueel zorgcentrum juist uitdagender vinden. Ook het contact met de patiënt is veel intensiever.
Zelf aan de slag
In het tweede uur van iXbites gaan de deelnemers altijd zelf aan de slag. De deelnemers kregen per groep van 4-5 personen een casus uit de praktijk met de vraag om klinisch te redeneren en te bepalen welke functies ze van de patiënt wilden weten en welke meetapparatuur deze patiënt mee naar huis krijgt. Daarna bespraken we dat wat de groepen hadden bedacht.
iXbites – goede aanvulling op standaard curriculum van opleidingen
De deelnemers waren enthousiast over deze iXbites. De studenten vinden het een goeie aanvulling op het standaard curriculum. Ook de combinatie van kennis en ervaring delen en zelf aan de slag met de werkvorm werd gewaardeerd.
iXbites is een combinatie van een kennisdeelbijeenkomst met inspirerende voorbeelden van technologie in zorg en welzijn, een smakelijke lunch en een mooi netwerk van professionals waarmee je kunt netwerken. iXbites is een initiatief van iXperium Health. Deelname is gratis. Heb je een idee voor een thema voor iXbites, laat het ons dan weten.
