Wat was de vraag van het Graafschap College?
Bij de opleiding Verpleegkunde van het Graafschap College is ervaring opgedaan met een fysieke en een digitale escaperoom waarin studenten kunnen oefenen met klinisch redeneren. Klinisch redeneren is een onderwerp in de opleidingen Verpleegkunde en Verzorgende. Het is een manier om in beeld te krijgen wat er aan de hand is met de patiënt, om de diagnose te kunnen stellen en bijvoorbeeld te bepalen welke arts of behandeling nodig is.
Studenten blijken moeite te hebben met klinisch redeneren in de praktijk. Kleine, onvoorziene omstandigheden gaan hen goed af, maar complexe casussen worden vaak lastig gevonden. De theorie staat te ver af van de praktijk en studenten vinden het lastig om de kennis en onderdelen van klinisch redeneren toe te passen. Daarnaast is er in de praktijk minder begeleiding beschikbaar voor startende zorgprofessionals, waardoor ze zich onzeker voelen. Het is belangrijk dat de opleiding meer aandacht besteedt aan klinisch redeneren en studenten coacht in dit proces. Momenteel wordt in de opleiding voornamelijk getoetst op theoretische kennis en niet op het toepassen ervan. Het designteam is gestart vanuit de wens om het gat tussen theorie en praktijk te overbruggen, met de volgende praktijkvraag:
Hoe kunnen we met gebruik van/ondersteund door ict (bijv. simulatie, gamification) ervoor zorgen dat studenten meer kennis, handelingsbekwaamheid en zelfvertrouwen krijgen omtrent klinisch redeneren zodat er een betere transfer is van theorie naar praktijk, studenten meer zelfvertrouwen en zelfstandigheid krijgen in hun handelen en er een betere aansluiting op de behoeften in de veranderende beroepspraktijk?
Wat heeft het designteam gedaan?
Het designteam is aan de slag gegaan met het zoeken van good practices en literatuur over klinisch redeneren (in het mbo). Vervolgens is een stakeholderanalyse uitgevoerd om inzicht te krijgen in de betrokken partijen en hun belangen en is de definitie van klinisch redeneren voor dit designteam vastgesteld, om duidelijkheid te scheppen over het doel van het ontwerp.
Tevens is een stakeholderanalyse uitgevoerd om na te gaan wie er betrokken moeten worden bij het beoogde leerarrangement. Aan de hand van verschillende werkvormen zijn de thema’s bepaald die terug moeten komen in het leerarrangement over klinisch redeneren, namelijk:
- feitenkennis, gesprekstechnieken en modellen;
- dossierkennis verzamelen;
- symptomen observeren, herkennen en interpreteren;
- reflecteren en weloverwogen beslissingen nemen;
- leersituaties (praktijk/school) en initiatiefrijke houding.
Een impressie van het designteam Klinisch redeneren bij het Graafschap College.
Het designteam heeft op basis van de gevonden literatuur, enquêtes bij docenten en studenten en eigen praktijkervaringen een model gemaakt van het proces van klinisch redeneren, om inzichtelijk te maken wat er in het leerarrangement terug moet komen. Vervolgens zijn de ontwerpeisen voor het prototype geformuleerd.
Tijdens het ontwerpproces is de metafoor van een zombievirus gekozen als leidraad voor het ontwerp. Het prototype is meerdere keren getest bij studenten. Aan de hand hiervan zijn diverse verbeteringen uitgevoerd voor het uiteindelijke product.
Wat heeft het designteam opgeleverd?
Het designteam heeft een les ontworpen waarin studenten in anderhalf uur vaardigheden oefenen die belangrijk zijn bij klinisch redeneren aan de hand van vijf mini-games. De opzet is een metafoor voor klinisch redeneren: subonderdelen die gevolgen hebben voor het grotere geheel. In de les worden verschillende belangrijke aspecten aangepakt om het klinisch redeneren te bevorderen. Deze les bevordert bovendien de zelfregulerende vaardigheden van studenten door hen te leren hoe ze in een klinische situatie informatie kunnen verzamelen over een patiënt, vooruit kunnen denken, kunnen samenwerken en hulp kunnen inschakelen wanneer nodig. Het biedt studenten de mogelijkheid om in een veilige omgeving te oefenen met klinisch redeneren voordat ze dit in de praktijk moeten toepassen. Bovendien hebben ze de vrijheid om te bepalen met wie ze oefenen. De les is tot slot ‘modulair’ ingericht, wat betekent dat het ingekort of uitgebreid kan worden. Na de afronding van het iXperiumdesignteam is het leerarrangement doorontwikkeld door de betrokken docenten.
Door het prototype verder door te ontwikkelen en te testen bij studenten moet blijken of dit ook daadwerkelijk leidt tot meer kennis, handelingsbekwaamheid en zelfvertrouwen.
Nu er een eerste prototype ligt en getest is, wordt het prototype verbeterd aan de hand van de verzamelde feedback. Vervolgens wordt het leerplanteam erbij betrokken voor implementatie in de opleiding. Door het prototype te presenteren binnen en buiten de instelling moet de bekendheid van de les groeien. Er kunnen meerdere versies van de les gemaakt worden, waardoor hij voor meerdere opleidingen interessant kan zijn, zoals de opleiding Verzorgende.
Dit iXperiumdesignteam maakte deel uit van de MBO Onderzoekswerkplaats Gepersonaliseerd leren met ict.
Wil je meer weten over dit designteam? Neem dan contact op met Jeroen de Graauw, Lia Oesterholt-Overkamp, Tjitske Wisselink of Ariane van Dongen-Middelkoop.
