Diversiteit en inclusie stonden tijdens de studiedag van Mediawijzer.net centraal. Diversiteit in de breedste zin van het woord: gender, leeftijd, culturele achtergrond, sociaal-economische klasse, wel of niet chronisch ziek, opleidingsniveau, religie, nieuwkomer, nationaliteit, mate van (digitale) geletterdheid etc. Een diverse groep is niet automatisch inclusief: krijgt iedereen dezelfde kansen in een omgeving waarin verschillen de norm zijn? Worden die verschillen niet ‘eenvoudig’ glad gestreken? De centrale vraag is dan ook: hoe kun je ervoor zorgen dat je in een omgeving waarin diversiteit een hoog goed is, toch iedereen mee kan laten doen (inclusie) (ook op je school en in je klas of in het contact met ouders).
Keynote
Rekening houden met de diversiteit in de samenleving, je school, je klas vraagt om het doorzien van de mediasamenleving en de mechanismen van uitsluiting daarin om erachter te komen wat er moet gebeuren om mensen in staat te stellen mediawijs te leven. En daar hoort ook een doorkijkje naar de (toekomstige) mogelijkheden bij. Wat staat ons te wachten? Trendwatcher Tom Palmaerts neemt ons mee.
Verstedelijking versus dorpen, de opkomst van Azie, de wijze waarop technologie wordt gebruikt, het belang van video, AI, de ruimte voor online en offline contact.
Naar de toekomst kijken, kan niet zonder te kijken naar de wijze waarop jongeren technologie gebruiken. Waar vroeger de westerse wereld leidend is, wordt de rol van de Aziatische wereld belangrijker. Een voorbeeld daarin is het gebruik van TikTok. Het laat zien dat de toekomst van communicatie videobased is, niet alleen op een scherm, maar ook bijvoorbeeld op kleding en andere plekken. Maar het laat nog een belangrijk verschil zien: waar volwassenen gewend zijn om belang te hechten aan zelfopgebouwde netwerken waarmee je zelf bepaalt wat je bereik is, wat anderen zien, wordt het bereik van een video op TikTok bepaalt door AI, een algoritme: die bepaalt wie en hoeveel mensen je boodschap zien. Daarnaast zie je dat jongeren het ook vaker normaal vinden dat ze ‘getracked’ worden: bijvoorbeeld door te feesten tijdens deze pandemie waarbij bij besmetting automatisch gewaarschuwd wordt. Er is steeds meer informatie beschikbaar, maar je ziet ook dat verschillende landen het internet beperken en dat de algoritmen zorgen dat je in een zogenaamde filterbubble terecht komt (denk aan de ‘fabeltjesfuik‘ van Lubach). Jongeren voelen zich vaak eenzamer dan vroeger, maar zoeken ook andere manieren om wel nabijheid te ervaren: door het maken van een avatar bijvoorbeeld in FortNite en dat werkt! Daarnaast kiezen jongeren ook bewust om elkaar te ontmoeten in de gezamenlijke, fysieke ruimte, en daar offline contact te maken. Een gezamenlijke ruimte die (in de toekomst) steeds diverser wordt: nu al is 50% van de bevolking in een stad van een andere nationaliteit, in 2030 is 1 op de 3 mensen moslim. Hoe gaan we met deze diversiteit om in de toekomst? Het gaat allemaal over diversiteit in relatie tot inclusiviteit.
Inclusieve media
Tijdens de verdiepende sessie over inclusieve media worden voorbeelden gegeven over de wijze waarop media om (kunnen) gaan met diversiteit en hoe je bij kunt dragen aan inclusie:
- Het project Under pressure | waar peer-educators -jongeren met ervaring- in gesprek gaan met leerlingen over de wijze waarop media bijdragen aan verspreiding van desinformatie en complottheorien en hoe je je daartoe kunt verhouden.
- KIM – Kritische Inzichten op het gebied van Media | een platform dat kinderen, jongeren en volwassenen stimuleert om kritisch te reflecteren over sociale, culturele en politieke invloed van media. KIM laat ons nadenken over de media die wij (ook als leerkrachten, opvoeders en anderen) gebruiken: hoe inclusief zijn die? Welke groepen zie je, welke niet? Welke keuze worden er gemaakt? Maak je?
- Games4Diversity | draagt bij aan de zichtbaarheid van sociaal-culturele minderheden in games door het faciliteren van een dialoog tussen game-ontwikkelaars en spelers om hen te stimuleren om meer diverse games en personages te creëren.
- MIRA Media | Mira Media is digitaal sociaal makelaar in Utrecht en werkt wijkgericht aan (interculturele) digitale geletterdheid, mediaopvoeding en digitaal burgerschap bij zowel kinderen, jongeren, ouders/verzorgers, professionals als ouderen.
Wat levert het op?
Deelnemen aan deze studiedag heeft mij in ieder geval scherper gemaakt op de voorbeelden die ik geef, de vragen die ik stel en het (digitaal) materiaal dat ik laat zien. Het maakt dat ik me de vraag stel of ik iedereen bereik met behulp van de media die ik daarvoor inzet. Moet ik iemand niet juist even bellen in plaats van ervan uit gaan dat al mijn berichten worden gelezen? Kortom, ook hier voor mij de vraag: doe ik (voldoende) recht aan verschillen tussen mijn studenten en collega’s en bied ik hen gelijke kansen op dit vlak?
Terugkijken
De overige twee sessies betrof inclusief bereik en inclusief ontwerp. Deze zijn samen met al het ander materiaal van deze dag terug te zien op de learning community over inclusiviteit.
