“Het evaluatiespel is ontwikkeld om iXperiumdesignteams op een interactieve en positieve manier af te ronden. iXperiumdesignteams zijn één van de ingrediënten van het iXperium. Doel van de iXperiumdesignteams is om op een onderzoeksmatige én creatieve manier leerarrangementen voor gepersonaliseerd leren met en over ict te ontwerpen die passen bij vragen die leven in de onderwijspraktijk. Een designteam bestaat onder meer uit leraren, onderzoekers en ict-experts.
Zulke ontwerpprocessen kennen soms een grillig verloop en daar valt veel van te leren. Met het evaluatiespel creëer je een terugblik naar belangrijke momenten van het proces, om samen op te reflecteren en daar lessen uit te trekken. Wat hebben we gemaakt, wat hebben we geleerd, wat hebben we veranderd in ons gedrag of in de organisatie? Wat waren verwachtingen en waarom zijn ze wel of niet uitgekomen?”
Processtappen in beeld
Het evaluatiespel is een soort speelbord met nummertjes, dat eerst in papieren vorm is ontwikkeld en dat later online via Miro is opgezet. Madeleine Hulsen: “De nummertjes staan voor de stappen die zijn gezet tijdens het ontwikkeltraject. Het bord ziet eruit als een pad dat je aflegt en dat past symbolisch goed voor het proces dat we samen zijn doorgegaan: het is nooit een rechte lijn. De stappen die op het bord een plekje krijgen zijn bijvoorbeeld de startbijeenkomst en de verschillende fases die we doorlopen in een designteam, zoals het vooronderzoek, het opstellen van de werkhypothese, ontwerpen, experimenten en evalueren. Denk bij het vooronderzoek bijvoorbeeld aan een bezoek aan een andere school voor inspiratie of een conferentie. Ook halen we tijdens het proces feedback op bij studenten of docenten. Een eerste versie van het ontwerp van een leerarrangement wordt getest in de praktijk en eventueel bijgesteld. Dat zijn allemaal stappen op het bord.”
Gelijkwaardig gesprek
Het evaluatiespel heeft een unieke meerwaarde. Iedereen komt aan het woord en het is gemakkelijk om je inbreng vanuit jouw expertise Het evaluatiespel heeft een unieke meerwaarde. “Iedereen komt aan het woord en het is gemakkelijk om je inbreng vanuit jouw expertise te hebben. De procesbegeleider maakt voorafgaand aan de evaluatiesessie een lijst met alle stappen van het proces en koppelt die stappen aan nummertjes op het bord. Alle teamleden krijgen kaartjes: drie lampjes en drie hartjes, die zij op het evaluatiebord kunnen plaatsen, bij een stap die voor hen cruciaal is geweest. De lampjes staan voor inzichten en de hartjes voor betekenisvolle ervaringen. Dit kunnen zowel positieve als negatieve ervaringen zijn. Mooie dingen die je hebt meegemaakt, inspirerende locaties of gesprekken, maar ook frustraties. Na het plaatsen van de lampjes en hartjes gaan we hierover praten. De stappen waar juist geen lampjes of hartjes staan, zijn ook interessant: waarom bleken die niet cruciaal? Zo krijg je een gelijkwaardig en open gesprek over wat het designteam heeft opgeleverd, de ups en downs in het proces, sterke punten en verbeterpunten. Er komen nieuwe inzichten boven en alles komt bij elkaar als een compleet proces.”
Positieve ervaringen
“We hebben nu verschillende evaluaties met het evaluatiespel gedaan en de ervaringen van deelnemers zijn heel positief. Deze manier van evalueren is minder statisch dan in een kringetje bijvoorbeeld één voor één je ervaringen uitwisselen. We lopen gezamenlijk het afgelegde pad door en praten over de stappen die we tegenkomen. Ook is het makkelijker om door te vragen: wat zat er achter een bepaalde ervaring? Wat is daarmee gedaan? Dat het evaluatiespel digitaal te gebruiken is, blijkt een extra voordeel. Iedereen krijgt makkelijk toegang en kan zelf op het digitale bord schuiven met zijn kaartjes.”
Implementatie van oplossingen
Als een designteam afgerond is en de evaluatie is via het spel gedaan, dan is er nog een belangrijke stap te zetten. Madeleine Hulsen: “We zetten een iXperiumdesignteam en evaluatie natuurlijk niet zomaar op poten. Mensen moeten ermee aan de slag. Daarom eindigen we altijd met de vraag: ‘Wat ga je hier nu mee doen?’ Hoe gaan deelnemers de inzichten en producten implementeren in hun eigen organisatie? Hoe nemen ze collega’s of partners daarin mee? Na het spelen van het evaluatiespel zijn de deelnemers dus eigenlijk zelf weer aan zet!”
Zelf aan de slag
Het evaluatiespel is samen met een aantal collega’s specifiek ontwikkeld voor de iXperiumdesignteams, vanuit de storyline-methode. Toch kan de methode als inspiratie dienen om ook andere processen, projecten en trajecten te evalueren. Het spel past goed bij trajecten waarbij je in een multidisciplinair team hebt samengewerkt, aldus Madeleine Hulsen. “We hebben een voorbeeld van het bord op de website van het iXperium staan. Daarnaast kun je ook aan de slag met de online versie via Miro. We hebben een handleiding gemaakt waarmee externen aan de slag kunnen. En heb je een vraag? Stel die dan gerust!
Meer weten? Neem contact op met Madeleine Hulsen.
Madeleine Hulsen is sinds 2018 werkzaam als onderzoeker bij het iXperium. Zij houdt zich voornamelijk bezig met het onderzoek naar en de methodiek van de iXperiumdesignteams. Meer informatie over de iXperiumdesignteammethodiek lees je op de website van het iXperium.
Irma van der Neut, senior onderzoeker bij IVA Onderwijs, hielp mee bij het ontwerpen van het evaluatiespel.
“Om meer te weten over hoe iXperiumdesignteams het onderzoekend ontwerpen van onderwijs ervaren en wat het hen oplevert, doen we na afloop een evaluatie met elk team. Eerst deden we dat met een individuele vragenlijst voor elk teamlid, maar dat leverde niet de juiste informatie op. Mensen vonden het vervelend om in te vullen en ze hadden er zelf weinig aan.
We zijn op zoek gegaan naar een manier van evalueren waar de leden van designteams zelf ook iets aan hebben en die ons diepere informatie oplevert. Daarbij hebben we ons laten inspireren door de storyline methode, dat is een interviewmethode waarmee je mensen kunt laten terugblikken op een proces.”
