Hoe is het nu met…? Leden van voormalig designteams aan het woord

In iXperiumdesignteams werken deelnemers vanuit de driehoek onderwijs, onderzoek en opleiding (zoals leraren, lerarenopleiders, onderzoekers, ict-experts en studenten) samen aan het ontwerp van ict-rijke leerarrangementen. Maar hoe gaat het nu met deelnemers ná een designteam doorlopen te hebben? We spraken met drie docenten die deelnamen aan een designteam en vroegen hen naar wat deelname heeft opgeleverd en welke langetermijneffecten zij zien.

Els van de Looveren, Caro van Kaathoven en Daniëlle Blom, (voormalig) docenten bij Yuverta (voorheen Helicon) maakten onderdeel uit van het iXperiumdesignteam ‘Stimuleren van een open houding ten opzichte van technologie bij Yuverta’, waarin zij in 2020/2021 aan de slag gingen met het ontwikkelen van een digitale escaperoom. Inmiddels is het alweer een tijdje geleden dat zij samenwerkten in het designteam. Hoe gaat het nu met Els, Caro en Daniëlle en welke veranderingen heeft hun deelname aan het iXperiumdesignteam teweeggebracht?

Nieuwe ontdekkingen en andere visies

De drie docenten zijn het erover eens dat mede door deelname aan het designteam hun kijk op onderwijs en hun houding ten opzichte van de inzet van ict heeft veranderd. Ze zijn flexibeler en wendbaarder, en het werken met ict is vanzelfsprekender – en daarmee ook leuker – geworden.  “Ik blijf het leuk vinden om nieuwe toepassingen te ontdekken. Zo heb ik andere werkvormen ontdekt die ik kan inzetten in mijn onderwijs,” aldus Els.

Caro is, mede door haar deelname aan het designteam en haar positieve en open houding ten opzichte van de inzet van ict, gevraagd om aan te haken bij het Digiteam van Yuverta en om tevens deel te nemen in een samenwerking tussen Yuverta en het practoraat van ROC Tilburg over digitalisering.  Ook heeft ze vanuit de organisatie structurele ruimte gekregen om zich te verdiepen in de vormgeving van onderwijs. Daarbij houdt ze zich onder andere bezig met de vraag hoe alternatieve manieren van leren bij studenten gefaciliteerd kunnen worden.

Meerwaarde van evidence-informed werken

Deelname aan het designteam heeft er toe geleid dat de docenten de meerwaarde zijn gaan ervaren van evidence-informed werken. Sinds hun deelname aan het designteam beginnen ze bij nieuwe onderwerpen of projecten nu eerst met het benutten van beschikbare literatuur om inzicht te krijgen in wat er al bekend is over een onderwerp:Bij iedere nieuwe activiteit stel ik mezelf, voordat ik begin, de vraag: wat is er hierover al bekend? Ik bestudeer vervolgens de theorie en kijk wat er al over geschreven is. Dat heb ik zeker geleerd van jullie. Het is heel mooi om zo te beginnen. Hoewel ik van nature echt een doener ben en het liefst meteen aan de slag, zie ik nu dat het veel beter is om eerst informatie op te zoeken, voordat je allerlei kanten op gaat die niet goed zijn.”  Ook de andere docenten doet dit: “Je gaat eerst even kijken wat er al bekend is, want dat scheelt daarna een hoop onduidelijkheid.”

Daniëlle is een opleiding Onderwijswetenschappen gaan doen. “Deelname aan het designteam heeft me zeker geprikkeld om niet alles alleen maar op gevoel te doen, hoe fijn en hoe goed dat ook voelt, maar juist een onderzoekende houding aan te nemen, kritisch te zijn en die andere perspectieven te bekijken. Daar heb ik heel veel baat bij gehad en dat heeft er aan bijgedragen aan de stap om meer onderbouwd met onderwijs aan de slag te gaan en de opleiding Onderwijswetenschappen te gaan doen. Ik leid nu het PDG (pedagogisch didactisch getuigschrift) voor collega’s. Daar is alles natuurlijk voornamelijk gebaseerd op theorieën en moet je die kennen om ze te benutten in de praktijk.”  

Collega’s meenemen in het proces

De ontdekking van andere ict-toepassingen die het onderwijs kunnen verrijken, heeft de interesse bij de docenten aangewakkerd om bezig te gaan met technologie die zij kunnen toepassen om hun onderwijspraktijk te verbeteren. Om hen mee te nemen in de daadwerkelijke implementatie van onderwijsinnovaties, is echter allesbehalve eenvoudig, aldus Els, Daniëlle en Caro. Want hoewel het onderwijs in verandering is en collega’s zich er bewust van zijn dat de noodzaak toeneemt om een nieuwe manier van werken aan te nemen, blijft het voor sommigen lastig om oude werkwijzen los te laten.

De ervaring heeft geleerd dat het bij deze collega’s helpt om concrete voorbeelden te laten zien van wat er allemaal kan rondom onderwijs met ict en om goed te onderbouwen wat de meerwaarde van ict-toepassingen voor het onderwijs is, aldus de docenten. Vooral je eigen enthousiasme delen, is effectief: door een open houding aan te nemen en te laten zien wat voor mooie mogelijkheden er zijn met ict, laten collega’s zich makkelijker meenemen in het proces. “Ik probeer ze te inspireren en laat zien dat het vrij eenvoudig is om dingen te ontwikkelen en ontwerpen. Ik neem ze daar echt in mee en besteed meer aandacht aan dit proces.” Nog steeds zoeken collega’s de docenten regelmatig op als ze advies of gewoon meer informatie willen over de ict en de inzet van ict in de breedste zin van het woord.

Leidinggevenden betrekken

Naast het vinden van nieuwe manieren om collega’s te betrekken bij het proces, heeft deelname aan het designteam tevens geleid tot de realisatie dat het niet alleen belangrijk is om het management bij het proces te betrekken, maar om dit vooral vroegtijdig te doen. Els: “Dat is een inzicht waar ik nog steeds profijt van heb en waardoor ik anders werk: je kunt verantwoordelijkheid nemen voor dingen die je zelf kunt doen, maar bij sommige dingen heb je echt ook andere mensen nodig. Mensen faciliteren, de noodzaak onderstrepen en nadenken over het verbinden met en verankeren in de organisatie, dat is de verantwoordelijkheid van het MT en het CvB. Bij nieuwe projecten die ik start, betrek ik hen er dan ook vanaf het begin bij.”

Els, Daniëlle en Caro zijn het erover eens: deelname aan het iXperiumdesignteam heeft tot waardevolle veranderingen gezorgd in hun werkwijze. Wil je meer lezen over iXperiumdesignteams? Bezoek dan deze pagina op onze website.

Over dit designteam

In het kader van de professionalisering van onderwijsprofessionals op het gebied van leren en lesgeven met ict ging binnen Yuverta (voorheen Helicon) in studiejaar 2020/2021 een designteam aan de slag met de vraag: welke vaardigheden hebben docenten en studenten nodig om zich blijvend te interesseren in nieuwe ict-toepassingen en deze ook in te zetten, en hoe kunnen zij deze vaardigheden ontwikkelen zodat zij in staat zijn zich aan te passen aan de snel veranderende samenleving?

Het designteam ontwikkelde hiertoe een leerarrangement in de vorm van een digitale escaperoom, genaamd ‘Escape the school’. In de escaperoom moeten deelnemers puzzels over onderwijsinnovatie en leren met ict maken, waarbij de nodige creativiteit gevraagd wordt om tot het gewenste resultaat te komen. Naast de escaperoom zelf, ontwikkelde het designteam een debriefing en een handleiding om de escaperoom aan te passen aan andere vakgebieden. Meer hierover lees je op deze pagina.