Er waren verschillende aanleidingen voor de nieuwe opzet van de lerarenopleidingen. De HAN wil opleidingen flexibiliseren en daarmee studenten meer keuzemogelijkheden bieden om een studie te volgen. Daarnaast wil Academie Educatie om lerarentekorten op te lossen studenten ook de mogelijkheden bieden om in een bijvoorbeeld vijf jaar twee diploma’s te halen. Een mooi moment om ook de kwalificaties die horen bij Leren en lesgeven met ict goed te borgen in zowel het curriculum van de Tweedegraads Lerarenopleidingen als HAN Pabo.
Werken met generieke leeruitkomsten
Het nieuwe, flexibele curriculum van de lerarenopleidingen bij de HAN is opgebouwd uit leeruitkomsten. Naast de opleidingsspecifieke leeruitkomsten is op een aantal thema’s een generieke leeruitkomst geformuleerd. Een daarvan is Leren en lesgeven met ict. De leeruitkomst beschrijft nauwkeuring wat een student moet aantonen op eindniveau.
Een ontwerpgroep bestaande uit opleiders van verschillende lerarenopleidingen werkt de komende periode uit hoe studenten in de loop van hun opleiding aan deze leeruitkomst kunnen werken en hoe studenten aan kunnen tonen dat ze voldoen aan de eisen van de leeruitkomst.
Het idee is dat de opbouw van een curriculum met leeruitkomsten studenten meer vrijheid geeft in hoe ze hun opleiding inrichten. Kun je aantonen dat je een leeruitkomst al eerder (bijvoorbeeld in een eerdere opleiding) hebt behaald, dan kun je daar een vrijstelling voor krijgen.
Eén Leeruitkomst Leren met ict voor alle lerarenopleidingen van de HAN
In de afgelopen jaren hebben de verschillende lerarenopleidingen op hun eigen manier invulling gegeven aan de leerlijn Leren en lesgeven met ict. Met de komst van het nieuwe curriculum is geborgd dat alle studenten van alle lerarenopleidingen van Academie Educatie vanuit dezelfde leeruitkomst moeten aantonen dat ze bekwaam zijn op het gebied van Leren en lesgeven met ict. Dit was een grote operatie waar een aantal HAN-collega’s de laatste periode heel druk is geweest.
De werkgroep met docenten van HAN Pabo en de Tweedegraads lerarenopleidingen nam het raamwerk Raamwerk docentcompetenties onderwijs met ict als uitgangspunt. Dit raamwerk is primair gericht op het hoger onderwijs, maar blijkt ook goed toepasbaar in andere onderwijssectoren. De werkgroep maakte een vertaling van dit raamwerk naar de lerarenopleidingen bij de HAN.
Met de komst van deze leeruitkomst en het bijbehorend onderwijsarsenaal en toetsing is dit maatschappelijk belangrijke thema echt geborgd in al onze bachelor lerarenopleidingen. En daar zijn we trots op.
Hoe ziet de Leeruitkomst leren en lesgeven met ict er uit?
Dit is wat een student op de lerarenopleiding in het nieuwe curriculum moet laten zien om te voldoen aan de Leeruitkomst Leren en lesgeven met ict:
“Je kunt met ict onderwijs ontwerpen, uitvoeren en evalueren, met als doel het leren te faciliteren, monitoren, evalueren en optimaliseren. Je gebruikt de mogelijkheden van technologie om jezelf te blijven ontwikkelen in je vakgebied als leraar. Je toont aan dat je jezelf nieuwe ict-middelen eigen kunt maken en deze doelgericht en verantwoord kunt inzetten in jouw onderwijspraktijk. Je experimenteert met (voor jou) nieuwe technologie en maakt gebruik van de expertise van anderen. Je kunt lerenden toerusten voor de digitale samenleving en fungeert hierbij als rolmodel.”
Een paar voorbeelden van beoordelingsdimensies en -criteria:
| 1.1 Digitale geletterdheid van de docent: ict-basisbekwaamheid | 1. Je analyseert welke ict-faciliteiten beschikbaar zijn binnen jouw onderwijscontext en kunt deze gebruiken. 2. Je kunt je nieuwe ict-middelen eigen maken en je kunt duiden wat de voor- en nadelen en bruikbaarheid voor het onderwijs zijn. |
| 1.2 Digitale geletterdheid van de docent: informatie-, data- en mediageletterdheid | 1. Je kunt kritisch en verantwoord digitale informatie en bronnen vinden, beoordelen op betrouwbaarheid en beheren (opslaan), deze informatie analyseren, interpreteren, verwerken (synthetiseren) en delen, rekening houdend met regels van auteursrecht, plagiaat en licentiesoorten. 2. Je kunt data actief, creatief, kritisch en bewust gebruiken en begrijpen, effectief beheren en beschermen. 3. Je kent actuele mediatechnieken en kunt de effecten van toenemend mediagebruik in de maatschappij benoemen en (sociale) media strategisch en doelgericht inzetten voor je professionele ontwikkeling en communicatie. |
| 2.1 Onderwijs ontwerpen, uitvoeren en evalueren: ontwerpen, uitvoeren, evalueren en bijstellen van (innovatief) onderwijs met ict | 1. Je ontwerpt methodisch een onderwijsactiviteit waarbij je de samenhang tussen lesinhoud, didactiek en technologie beschrijft en daarmee de inzet van ict in je lesontwerp verantwoordt. 2. Je voert het ontwerp uit in de praktijk en verzamelt data (waaronder feedback) om je ontwerp te evalueren en bij te stellen. |
| 2.2 Onderwijs ontwerpen, uitvoeren en evalueren: faciliteren en monitoren van leren m.b.v. ict | 1. Je verzamelt in de praktijk gegevens over je leerlingen/studenten met ict, kan deze duiden en analyseren om op basis daarvan je begeleiding/onderwijs aan te passen. |
Nieuwe leeruitkomst ook zelf toepassen
Op basis van de nieuwe leeruitkomsten ontwerpen de komende periode lerarenopleiders samen met collega’s, leraren uit de praktijk, onderzoekers en experts vanuit de ontwerpprincipes van het nieuwe curriculum, het nieuwe onderwijsarsenaal. We willen dat studenten bekwaam zijn met ict. We willen ook dat de opleiders zelf doordacht ict inzetten in het onderwijs. Daarom is een van de ontwerpprincipes van het curriculum dat we het blended vormgeven. Voor de werkgroep van de ‘Leeruitkomst Leren en lesgeven met ict’ is het dus belangrijk om alle collega’s in de academie mee te nemen in deze leeruitkomsten die lerarenopleiders zelf ook gaan toepassen.
Ook nieuwe systemen
Tegelijk met het nieuwe curriculum implementeren de lerarenopleidingen ook nieuwe systemen. In plaats van het leerplatform OnderwijsOnline gaan de opleidingen werken met Brightspace. Op een later moment worden ook de portfolio’s die studenten nu maken in Bulb overgezet naar het nieuwe eJournal. Ook de educatieve masteropleidingen stappen de komende jaren over op Brightspace en eJournal. Daarnaast gaan ook zij binnenkort aan de slag met het de doorontwikkeling van hun curriculum.
