Samen werken aan ict in de kinderopvang

Met onderzoek het onderwijs vernieuwen, hoe doe je dat? “Gewoon beginnen,” vertelt HAN-docent van de associate degree Pedagogisch Educatief Professional (Ad-PEP) en Pedagogiek, Daniëlle Vliexs. Met Kinderopvangorganisatie KION en ROC Nijmegen werkt ze samen in het innovatienetwerk KEI aan onder meer de inzet van ict in de kinderopvang. 

Daniëlle legt eerst kort uit: “Er verandert veel in de kinderopvang en het onderwijs. Hierdoor is er vraag naar een nieuw soort professional: De Pedagogisch Educatief Professional (PEP). Met de associate degree, Ad-PEP haal je in 2 jaar je hbo-diploma en heb je meer kennis over de pedagogische en didactische ontwikkeling van kinderen.”

Onderzoek naar toekomstige professional 

Ixperium Nijmegen heeft onderzoek gedaan naar wat de toekomstige professional in de kinderopvang moet leren qua vaardigheden, houding en kennis zodat ict op de juiste manier bij kinderen komt. Daar is een competentieset uitgekomen. 
Het Innovatieteam ICT (onderdeel van KEI) is samen gaan kijken wat je van iemand van een ROC kan verwachten (mbo 3-4), van een Ad-PEP’er (hbo 5 niveau) en van een pedagogiek student (hbo 6). Alles met het doel om het juiste niveau te implementeren in de opleiding. 

Daniëlle Vliexs

Nieuwe lesopbouw gestart  

De opleiding Ad-PEP doet al veel aan een onderzoekende houding. Daniëlle vertelt: “Samen met onderwijskundige Mirjam Raanhuis ben ik gaan kijken wat nog meer belangrijk is wat we nog niet of niet voldoende in de opleiding aanbieden. We merkten dat studenten nog weinig zelf aan de slag gaan met ict-materialen. Om studenten bekwaam te maken op het gebied van ICT bij kinderen heb ik een lesopbouw gemaakt voor 2 jaar lang zodat studenten 4×3 uur naar het iXperiumlab te gaan. We beginnen met kennismaking met materialen en voeren het op tot ze materialen verweven in het programma dat ze aanbieden aan de kinderen op de kinderopvang of het onderwijs.”

Meer denken in mogelijkheden

Vorig jaar is gestart met het verweven van de eerste resultaten van het onderzoek in het 1e jaar van Ad-PEP. “De eerste lichting is inmiddels klaar. Studenten zijn erg enthousiast. Ze denken veel meer dan voorheen in mogelijkheden op ict-vlak,” merkt Daniëlle. Dat op deze manier met ict werken in de smaak valt, blijkt wel uit het ‘keuzedeel’. Daniëlle legt uit: “In het 2e jaar mogen Ad-PEP’ers zelf bepalen waar ze verdieping willen. Bijvoorbeeld pedagogisch klimaat of didactische kennis, maar je mag ook vrij iets kiezen. 9 van de 50 studenten gaven aan meer kennis te willen opdoen over ict.” 
Omdat Daniëlle van doorpakken houdt, is ze samen met een afgestudeerde Ad-PEP’er direct begonnen om een programma te ontwikkelen voor deze vrije keuze. Gebaseerd op wat er in de praktijk van een Ad-student speelt. “Wij kijken heel gericht hoe wij dat vanuit de opleiding in samenwerking met het iXperium kunnen begeleiden met materialen, theorie, houding, vaardigheden en kennis met betrekking tot veranderingen.”

Ideeën uitwisselen

Coördinator van het iXperiumlab in Nijmegen, Petran Meertens: “Het lab is een mooie plek om samen te komen, om alle materalen uit te proberen en ideeën uit te wisselen. Het is goed om hier tijd voor te maken op een plek waar alles werkt, zodat je je helemaal kunt focussen. In het lab komt onderwijs, onderzoek en het werkveld samen.” 

Bij elkaar in de klas kijken

Bart Dekker van het ROC Nijmegen is het roerend met Petran eens en is blij met de samenwerking. “Dankzij de fysieke plek van het iXperium weten we elkaar goed te vinden. Ideaal om zelf te professionaliseren, maar ik heb ook al eens met Ad-PEP meegedraaid. Fijn om laagdrempelig bij elkaar in de klas te kijken en uit te wisselen hoe je onderwijs aanpakt. Als je samen een traject volgt en deelt, ontstaan waardevolle contacten en vertrouwen.” 

Bart Dekker

Elkaar enthousiasmeren 

Daniëlle merkt dat de Ad-PEP studenten ook écht iets brengen in hun organisatie. “Collega’s zien hoe waardevol het is om materialen zoals een greenscreen bij het iXperium te lenen. Je ziet kinderen overleggen en elkaar enthousiasmeren en elkaar betrekken bij bijvoorbeeld de bookcreater app. Het is mooi om te zien hoe snel de olievlek zich verspreidt als een paar leraren of begeleiders iets nieuws mee de school, het kinderdagverblijf of de BSO in nemen”.  
Al op jonge leeftijd is er van alles mogelijk om spelend en ontdekkend te leren met ict. Denk aan een kaartpatroon dat kinderen op de grond kunnen leggen waar een slak overheen kruipt. Als de slak over een kaart loopt waar een appel op staat afgebeeld, hoor je het geknaag. “Hier wordt spelenderwijs de basis gelegd van programmeren.” 

Professionaliseringtraject 

Pedagogisch coach bij KION Kinderopvang, Monique Mattheijer schetst: “Hoe leuk is het niet om bij een speurtocht behalve stoepkrijt ook ‘spreekpunten’ neer te leggen waar je een opdracht op inspreekt.” 
Voor KION is het heel prettig om gebruik te maken van de experts binnen het iXperium. Monique vertelt: “Specialist leren met ict bij het iXperium,Tanja van Grinsven ontwikkelde bijvoorbeeld een lessenreeks voor pedagogisch medewerkers, clustermanagers en coaches van KION. Ik volgde een professionaliseringstraject bij het iXperium en geef nu zelf de training aan onze pedagogisch medewerkers. Aan de hand van mijn ervaringen heb ik het traject samen met Tanja verder ontwikkeld. Zeer waardevol natuurlijk.”  

Kansengelijkheid 

Het doel van de HAN, ROC en KION is hetzelfde: Kinderen veilig en vertrouwd laten opgroeien in de digitale wereld. Hoe zorg je als opvoeder dat ze daar op een goede manier mee omgaan met een gezonde dosis mediawijsheid.” Danielle besluit: “Vergeet niet dat het niet overal vanzelfsprekend is om met ict in aanraking te komen. Om toch iedereen mee te laten doen, speelt de school en de kinderopvang een belangrijke rol.” 

iXperium KION

Het deelproject Ict in de kinderopvang’ is een samenwerking tussen KION, ROC Nijmegen team Pedagogisch Werk, de HAN opleiding AD Pep en HBO pedagogiek, en het iXperium. ROC Nijmegen is voor dit deelproject de penvoerder.

Er zijn drie programmalijnen binnen het project ‘ict in de kinderopvang’

Spelend en ontwikkelend leren ondersteund door ict:
– Hoe kan ict spelend en ontwikkelend leren ondersteunen?
– Wat vraagt dat van (aankomend) pedagogisch medewerkers? Hoe kunnen ze dat leren?
– Wat betekent dit voor de opleiding en professionalisering van opleiders PW?

Organisatieaspecten van spelend en ontwikkelend leren met ict:
– Wat zijn effectieve en efficiënte manieren?
– Wat vraagt dat van de organisatie op verschillende lagen?
– Wat betekent dit voor de organisatieontwikkeling?

Ict-geletterdheid stimuleren/ontwikkelen:
Kinderopvang:
– Welke verschillen zien we in de kinderopvang tussen kinderen wat betreft (ontluikende) ict-geletterdheid?
– Hoe kan in de kinderopvang de ict-geletterdheid worden gestimuleerd?
BSO:
– Welke rol kan de BSO nemen in het ontwikkelen van ict-geletterdheid en het bevorderen van gelijke kansen op dit terrein?
Opleiding PW:
– Wat betekent het voor het opleiden en professionaliseren van pedagogisch medewerkers?
– Hoe kan ict dit ondersteunen?

Meer informatie over Ad-PEP 

Wil je weten welke vaardigheden je leert bij Ad-PEP of wat de baankansen zijn met deze opleiding? Kom dan langs op een Open Avond of plan een meeloopdag in. De opleiding start weer op 1 september 2023 in Nijmegen.