Over de DigComp
In 2013 bracht het Joint Research Centre, een onderzoeksorgaan van de Europese Unie, de eerste versie uit van the Digital Competence Framework for Citizens (DigComp). Dit gebeurde op basis van input van vertegenwoordigers uit heel Europa. Het doel van de DigComp was om een algemeen hanteerbare beschrijving te geven van digitale competenties van burgers. Het raamwerk onderscheidt vijf competentiegebieden: informatie- en datageletterdheid, communicatie en samenwerking, digitale contentcreatie, veiligheid en problemen oplossen. Elk competentiegebied wordt beschreven aan de hand van acht beheersingsniveaus.
In de loop der jaren is de DigComp meermaals geüpdatet. De meest recente versie is DigComp 2.2. Hierin zijn dezelfde competenties opgenomen als in de 2.1-editie maar nu zijn deze voorzien van voorbeelden op het gebied van kennis, vaardigheden en attitude. Deze voorbeelden kunnen gebruikt worden om te bepalen in hoeverre iemand over een bepaalde competentie beschikt.
Van origineel naar vertaling
Het was nog een hele klus om het raamwerk naar het Nederlands te vertalen; al met al heeft het zes maanden geduurd. “Het doel was om een zo exact mogelijke vertaling van de DigComp 2.2 te maken, maar wel met terminologie die past bij de Nederlandse context,” aldus Manon en Pierre. “Manon is begonnen met het vertalen van de basisbegrippen en termen. Toen we het daar over eens waren, is de rest van de tekst vertaald van behulp van een vertalingsprogramma. Tot slot hebben we het document op leesbaarheid en taalgebruik laten controleren.” Inmiddels is de vertaling van DigComp 2.2 vrij beschikbaar gesteld op de website van het iXperium. Je kunt de Nederlandse versie van het raamwerk hier vinden.
Mogelijke toepassingen van DigComp
De DigComp kent op Europees niveau verschillende toepassingen, vertellen Manon en Pierre. Zo vormt het raamwerk de basis voor de ontwikkeling van lesmaterialen en eigen curricula, maar ook voor beleidsdocumenten op het gebied van digitale geletterdheid en de ontwikkeling van digitale tools. Bij de beleidsplannen van de Europese Unie op het gebied van kwalitatief, inclusief en toegankelijk digitaal onderwijs, zoals beschreven in het Digital Education Action Plan 2021-2027, heeft de DigComp bijvoorbeeld als uitgangspunt gediend.
Ook binnen Nederland is het DigComp al in gebruik: het raamwerk heeft als basis gefungeerd bij het opstellen van de CompetentiePeiler van het Versnellingsplan Onderwijsinnovatie met ICT, een instrument waarmee onderwijsinstellingen de aandacht voor digitale geletterdheid binnen hun opleidingen in kaart kunnen brengen. Daarnaast wordt de DigComp in het mbo en hoger onderwijs gebruikt voor het in kaart brengen van de digitale competenties van studenten, omdat een voorgeschreven of verplicht competentieprofiel voor de digitale geletterdheid van studenten daar, in tegenstelling tot het basisonderwijs en voortgezet onderwijs, ontbreekt.
Daarnaast wordt binnen de HAN gebruikgemaakt van DigComp: zo is de zelfscan digitale geletterdheid voor studenten, die in november 2022 voor het eerst is afgenomen, gebaseerd op de vaardigheden die in dit raamwerk zijn opgenomen. Manon en Pierre: “Aangezien in het hoger onderwijs en mbo DigComp vaak als basis wordt gekozen, was het logisch om hier voor de zelfscan ook voor te kiezen. Daarnaast sluit dit raamwerk goed aan bij wat het mbo- en hbo-werkveld verwacht van studenten. Op termijn is het de bedoeling dat binnen de HAN de DigComp de basis vormt voor het HAN-brede competentieprofiel op het gebied van digitale geletterdheid van studenten.”
Een gemeenschappelijke taal
Manon en Pierre zien veel mogelijkheden voor de toepassing van de DigComp: “Als je wilt samenwerken, binnen de HAN of daarbuiten, of het nu is met docenten als het gaat om hoe ze aandacht besteden aan digitale geletterdheid van studenten, met andere onderzoekers, leveranciers van tools of onderwijscontent: je moet elkaar begrijpen. De DigComp zorgt ervoor dat je een gemeenschappelijk taal hebt. Dat maakt het gemakkelijker om resultaten te vergelijken of om samen onderwijs te ontwikkelen en te innoveren. Het geeft studenten zelf ook een beeld bij wat digitaal burgerschap aan competenties vraagt.”
Meer informatie
Wil je meer lezen over de DigComp 2.2 of overweeg je dit raamwerk te gebruiken? De vertaling vind je op onze website. Ook kun je contact opnemen met Pierre Gorissen of Manon van Zanten.
