Wat was de vraag van Rijn IJssel?
Rijn IJssel wil een goed en veilig leerklimaat scheppen voor studenten zodat zij zich gezien, gehoord en goed begeleid voelen. Hiervoor is het ook nodig om te werken aan de professionalisering van docenten, zodat zij een rolmodel kunnen zijn voor studenten en ze zich minder handelingsverlegen voelen bij het bieden van ict-rijk (en gepersonaliseerd) onderwijs. Dat is ook belangrijk voor het nemen van meer regie over eigen leerproces. Daarom wil Rijn IJssel ‘RIJk onderwijs’ bieden en maximaal inspelen op de motivatie van studenten, onder andere door studenten meer regie te geven over hun eigen opleiding door het bieden van individuele leerroutes (versnellen, vertragen, extra ondersteuning of extra uitdagingen). In een eerste ronde van het designteam Visualisatie van beroepstaken bij Rijn IJssel is nagegaan hoe studenten van de opleiding Helpende Zorg en Welzijn met behulp van filmpjes inzicht kunnen krijgen in de beroepstaken die zij zich eigen moeten maken. De beroepstaken zijn ook gevat in een set rubrics. Deze rubrics zijn in een ander designteam verwerkt tot een peilstok die periodiek met de studenten kan worden besproken. Het filmpje waarin de beroepstaak voor studenten wordt gevisualiseerd kan hier ook een rol in spelen. In studiejaar 2020-2021 werd daarom in een nieuwe ronde van het designteam Visualisatie van beroepstaken nagedacht over hoe de filmpjes en de peilstok in het onderwijs van de opleiding Helpende Zorg en Welzijn (niveau 2) ingezet kunnen worden om studenten meer regie te geven op hun leerproces. Dat wil zeggen dat de filmpjes en de peilstok onderdeel worden van een aanpak waarbij studenten gecoacht en begeleid worden in het maken van keuzes om zich de beroepstaken eigen te maken.
Wat heeft het designteam gedaan?
In het vorige traject is onderzocht hoe de beroepstaken minder tekstueel aangeboden kunnen worden. Hieruit bleek dat het visualiseren van de introductie van een leereenheid het best gaat in de vorm van een film zonder tekst. Ook kwam uit literatuuronderzoek naar voren dat (na de introductie) leerstof aangeboden kan worden in de vorm van film met tekstuele ondersteuning. In dit traject werd de verbinding tussen de rubrics en visualisaties van de beroepstaken verder uitgewerkt en werd nagegaan hoe de rubrics en filmpjes ingebed kunnen worden in het onderwijs binnen de opleiding Helpende Zorg en Welzijn. Er is feedback gevraagd van docenten die aan de slag zijn gegaan met de filmpjes en de peilstok. Hieruit bleek dat het werken met de peilstok nog veel vragen opriep bij docenten en dat het nog niet voldoende leefde binnen het team Helpende Zorg en Welzijn. Vanuit deze input is besloten het hele team om input te vragen voor de inbedding van de peilstok, coachingsgesprekken en de rol van de filmpjes daarin om ervoor te zorgen dat er voldoende draagvlak komt voor het gebruik ervan.
Het designteam heeft ervaringen en inzichten gedeeld tijdens de Meetup “Van goed idee naar implementatie. Duurzaam innoveren, hoe doe je dat?” van de OWP ICT en de Gelderse professionaliseringsagenda (mei 2021). De workshop tijdens deze kennisdelingsbijeenkomst leverde veel enthousiaste reacties en interesse op. Hieruit zijn contacten ontstaan met ROC Nijmegen en Aventus, die met hetzelfde vraagstuk bezig zijn.
Wat heeft het designteam opgeleverd?
De opbrengsten van het designteam zijn twee concrete producten: filmpjes van twee nieuwe beroepstaken en prototypes en ideeën voor de structuur van de opleiding en het visualiseren van de (mogelijke) route(s) voor studenten door de opleiding in de vorm van een tijdlijn. Deze producten vormen nog geen compleet en implementeerbaar leerarrangement. Er liggen nog vervolgvragen, zoals hoe het team meegenomen kan worden, wat er verwacht wordt van de studenten en hoe dat beoordeeld kan worden en hoe daarbij coaching ingezet kan worden. Er wordt verkend of een ontwikkelteam geformeerd kan worden dat doorgaat met het maken van filmpjes. Een andere interessante mogelijkheid is om met behulp van een implementatieteam te evalueren of de uiteindelijke werkwijze ook oplevert wat het designteam voor ogen had: of studenten inderdaad meer inzicht krijgen in hun leerproces en of zij in staat zijn meer regie te nemen over hun leerproces. Daarvoor zou de werkwijze eerst nog wel concreter uitgewerkt moeten worden. Eventueel kan in de uitwerking opgetrokken worden met andere instellingen met vergelijkbare ontwikkelvraagstukken, zoals ROC Nijmegen en Aventus.
Dit iXperiumdesignteam maakt onderdeel uit van de Onderzoekswerkplaats Gepersonaliseerd leren met ict MBO.
