Zelfregulatie bij afstandsonderwijs stimuleren bij Rijn IJssel

Wat was de vraag van Rijn IJssel?

Rijn IJssel participeert in de MBO Onderzoekswerkplaats Gepersonaliseerd leren met ict. Bij het afstandsonderwijs merkt men dat studenten die vanaf huis online lessen volgen passief en minder betrokken en gemotiveerd voor de lessen zijn. Dat geldt voor alle groepen studenten waaraan de docenten in dit designteam lesgeven, die een opleiding volgen in de richtingen laboratoriumtechniek, theater en maatschappelijke zorg. Bij Aventus speelt dit probleem ook en daarom is er ook een docent van Aventus van de richting Hout en meubel aangesloten bij dit designteam. Zo wordt tussen instellingen en opleidingen samengewerkt aan het vraagstuk. De praktijkvraag was: Hoe kan, met gebruik van ict, de zelfregulatie van studenten (bij afstandsleren) worden verbeterd?

Wat heeft het designteam gedaan?

Het designteam stelde een werkhypothese op die het vraagstuk smaller en concreter maakt. De docenten van het designteam hebben gesprekken gevoerd met hun studenten om op te halen wat voor studenten succesvolle online lessen zijn. Daarmee probeerde het designteam te achterhalen wat ervoor zorgt dat een student zich actief inzet tijdens een les. Daarnaast is literatuur rondom eigenaarschap, betrokkenheid en zelfregulatievaardigheden van studenten verkend. Op basis van alle input zijn ontwerpeisen voor het te ontwikkelen leerarrangement opgesteld.

Er is contact geweest met de Universiteit Maastricht en de HU Leuven, die beiden studiemateriaal op het gebied van zelfregulatie hebben ontwikkeld. Ook is gesproken met de onderzoeker van een eerder designteam bij Mediacollege Amsterdam, die met de Leermeter hebben gewerkt. Meerdere docenten van Rijn IJssel hebben een aantal train-de-trainer-sessies bij de Universiteit Maastricht over zelfregulatie van leren gevolgd.

Wat heeft het designteam opgeleverd?

Het studiemateriaal van de Universiteit Maastricht is uitgebreid en goed opgebouwd, maar niet direct bruikbaar voor de mbo-context. Het designteam heeft daarom het materiaal aangepast naar de mbo-context. Het studiemateriaal bestaat uit een werkboekje voor studenten, een docentenhandleiding en presentatieslides behorende bij drie lessen: bewustwording, oefening en reflectie. De studenten krijgen instructie over en leren oefenen met effectieve leerstrategieën. Er is een pilot gepland waarin het leerarrangement in de praktijk wordt getest.

Door dit designteam is het goed zichtbaar geworden dat er binnen de opleidingen van de verschillende deelnemers, maar ook breder binnen de organisatie, veel besef is van de noodzaak van goede zelfregulerende vaardigheden van studenten. Er is veel gedrevenheid ervaren om met dit onderwerp aan de slag te gaan. Er zijn ook veel interessante inzichten opgedaan, zoals dat de inschatting van het eigen leren door studenten vaak anders is dan het werkelijk leren, en dat je zelfregulerend leren niet zelfregulerend kunt leren.

In een vervolgdesignteam is het leerarrangement uit het huidige designteam doorontwikkeld. In de doorontwikkeling heeft het leerarrangement een duidelijke en ondersteunende ict-component gekregen, waarmee differentiatie en zelfregie beter mogelijk worden. Hiervoor is ook contact gelegd met docenten van het Vista College, die een app hebben ontwikkeld waarmee de studenten hun zelfregulerende vaardigheden kunnen monitoren. Deze app sloot goed aan bij de genoemde ideeën voor de doorontwikkeling.

Dit iXperiumdesignteam maakt deel uit van de MBO Onderzoekswerkplaats Gepersonaliseerd leren met ict.