Zelfsturing van leerlingen en leergesprekken vanuit data

iXperium-mediamentor en leraar Marc Coolen startte twee jaar geleden met de Master Ontwerpen van Eigentijds Leren. Een deeltijdmaster in twee jaar afronden is een prestatie maar zeker om dat te doen in een jaar van lockdowns en beperkende maatregelen rondom COVID-19. Toch lukte het Marc, en dan ook nog met een afstudeeronderzoek dat heel positief werd ontvangen en beoordeeld.

Gepersonaliseerd leren met ict

Tijdens de masteropleiding deed Marc twee onderzoeken. Het eerste onderzoek richtte zich op gepersonaliseerd leren in het rekenonderwijs van basisschool ‘t Vossenhol in Groesbeek, de school waar Marc werkte. Als leerlingen meer autonomie hebben dan is dat goed voor hun zelfvertrouwen en welbevinden. Het is belangrijk dat leerlingen vertrouwen hebben in wat ze kunnen. Als ze dat niet hebben dan kan dat hun prestaties in de weg zitten. Marc: “Een leraar kan dit doorbreken door het leren van leerlingen te personaliseren en leerlingen meer regie te geven over hun eigen leren. Geloof in eigen kunnen wordt namelijk ook bepaald door of je denkt invloed te hebben op de situatie.” Uit het eerste onderzoek kwam onder andere naar voren dat naast een goede leerapplicatie de rol van de leraar van essentieel belang is.

De Schijf van vijf leervragen

Een leraar moet dan wel weten hoe hij of zij een leerling begeleidt en welke leervragen je dan kunt stellen. Daar ging het tweede onderzoek dieper op in. Leraren moeten het stellen van leervragen integreren in hun professionele routines. Om leraren hierin te ondersteunen ontwikkelde Marc de Schijf van vijf leervragen. Deze tool helpt leraren om bij de verschillende fases van het formatief evalueren goede feedbackvragen te stellen aan de leerlingen. De tool maakt een onderverdeling in feedbackvragen gericht op inhoud, het leerproces én de zelfregulatie van de leerling. Ze koppelen data uit het adaptieve leerplatform Gynzy aan de Schijf van vijf leervragen. Leerlingen krijgen voor, tijdens en na de les feedback op de doelen en criteria die ze opstellen. De leerling heeft zo een hele actieve rol in zijn eigen leerproces. Een focusteam van leraren van basisschool ‘t Vossenhol werken nu met de Schijf van vijf leervragen en zijn enthousiast. Het volgende schooljaar zetten ze het breder uit.

Wat heeft de master je gebracht?

Marc: “Ik vind het belangrijk dat leraren leren nadenken over hun eigen onderwijs, dat ze zich bewust zijn dat ze hun eigen onderwijs kunnen inkleuren. We zijn als leraar zelf de architect van onderwijsvernieuwing. Je hebt stuurkracht nodig om het onderwijs naar je hand te kunnen zetten. Er loopt heel veel talent rond in de scholen. Ik wilde onderzoeken hoe we leraren goed in hun rol als onderwijsinnovator in kunnen zetten. In mijn masteropleiding kreeg ik de kans om me te verdiepen in bestaande onderzoeken en de kennis uit onderzoek te koppelen aan de praktijk.

We werken evidence informed, dus we kijken steeds welke kennis al beschikbaar is en hoe we die kunnen toepassen in onze praktijk. Ik heb veel geleerd hoe je gedegen onderzoek kunt doen en ook in het schrijven van onderzoeksrapporten. Het is goed dat je in de opleiding de tijd neemt voor onderzoek, analyse, ontwerpen, reflectie en evaluatie. Het mooie is ook dat we als groep studenten contact houden na de opleiding. We organiseren bijvoorbeeld kennisdeelsessies en geven elkaar tips. En in mijn nieuwe functie als schoolopleider werk ik op dezelfde manier verder aan innovatie van het onderwijs.

Wil je meer weten over de Schijf van vijf leervragen, het onderzoek of de Master Ontwerpen van Eigentijds Leren neem dan contact op met Marc Coolen.

Master Ontwerpen van Eigentijds Leren

In september ontvangen de eerste studenten van de Master Ontwerpen van Eigentijds Leren hun diploma. En dan start ook een nieuwe groep studenten met hun studie. Kijk voor meer informatie op www.han.nl/movel

Onderzoekswerkplaats gepersonaliseerd leren met ict PO

Dit onderzoek maakt onderdeel uit van de Onderzoekswerkplaats gepersonaliseerd leren met ict PO.