Integratie van aandacht voor ict-geletterdheid in ontwikkelingsgericht onderwijs bij De Windroos

Wat was de vraag van De Windroos?

Basisschool De Windroos had de vraag hoe een leerlijn ict-geletterdheid gekoppeld kan worden aan het werken vanuit thema’s binnen ontwikkelingsgericht onderwijs (OGO). De doelstelling van het designteam was dat leerlingen in staat worden gesteld om op een gestructureerde manier zelfstandig informatie te zoeken, selecteren, beoordelen, verwerken en evalueren.

Wat heeft het designteam gedaan?

Het designteam begon met het verzamelen van informatie rondom informatievaardigheden. De oorspronkelijke vraag is zodanig aangepast dat de rol van de leerkracht hierin meer aandacht krijgt. Het designteam ontdekte naar aanleiding van het Suc6-model uit het boek ‘Goochelen met informatie­vaardigheden’ namelijk dat hier nog te weinig aandacht voor was. Verder heeft de fase van verkennen en verzamelen het inzicht opgeleverd dat kindvriendelijke zoekmachines betrouwbare bronnen kunnen opleveren, maar dat de prijs hiervoor niet opweegt tegen de voordelen. Observatie van de leerlingen gaf aanwijzingen voor concrete problemen rondom informatievaardigheden. Leerlingen zoeken bijvoorbeeld niet verder dan de eerste bron en verwerken de tekst zelf niet inhoudelijk.

De leerlijn Digitale Geletterdheid SO/VWO van Mediawijzer en Leerlijnen Digitale geletterdheid 2018 van SLO zijn in twee sessies vergeleken, opgeknipt en passend gemaakt voor de leerlingen van De Windroos.

Brainy is uitgetest. Brainy is een online omgeving waarin leerlingen kunnen werken aan een opdracht voor informatievaardigheden. Alle zes de stappen van het Suc6model komen aan bod. Een groot voordeel van deze omgeving is dat het heel goed zichtbaar wordt dat er niet alleen een volgorde zit in de stappen en dat er geen stappen kunnen worden overgeslagen, maar ook dat de stappen onderling met elkaar in verband staan.

Wat heeft het designteam opgeleverd?

Op basis van alle informatie zijn ontwerpeisen opgesteld en is gestart met het maken van een leerarrangement. Het leerarrangement bestaat uit een lessenserie over het OGO-thema ‘bedreigde diersoorten’. Er is in het team een eerste les ontworpen waarbij het thema is geïntroduceerd met Google Expeditions. Er is ook een werkboekje gemaakt waarin de leerlingen aan de hand van het Suc6model alle stappen van informatievaardigheden doorlopen. Het leerarrangement is vervolgens uitgetest en geëvalueerd. Daarna is het werkboekje aangepast zodat het ook voor andere thema’s te gebruiken is, en ook in andere jaargroepen. De gestructureerde opdracht leverde volgens een van de leraren op dat leerlingen meer relevante informatie vinden dan voorheen bij het maken van een OGO-opdracht.